تاریخ به روایت بناهای یک روستا | سیستم شگفت‌انگیز آبرسانی حمام‌های کن
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۰۱۱۵۸
همشهری آنلاین - ثریا روزبهانی: حسن درویش، از اهالی قدیمی محله کن، در این باره می‌گوید: «تقریبا همه ۵ محله روستای کن قدیم، صاحب حمام بودند. براساس روایت اهالی، حمام محله «بالان» که سال‌ها پیش از بین رفته است از بقیه حمام‌ها قدمت بیشتری داشته.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
حمام زیبای محله سرآسیاب تخریب و به حمامی جدید تبدیل شد که هنوز هم فعال است و حمام محله «دارقاضی» نیز سال‌هاست بلااستفاده رها شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سیستم آبرسانی در این حمام به شکل شگفت‌آوری طراحی شده بود و خزینه آن هم به گونه‌ای بود که آب خیلی آسان گرم می‌شد. ضمن اینکه برخلاف بسیاری از حمام های سنتی، این حمام ۲ بخش مردانه و زنانه داشت و اهالی محله برای حمام رفتن نیاز به شیفت‌بندی نداشتند.»
همچنین تأمین آب در تابستان‌ها و فصل‌های کم‌بارش، یکی از دغدغه‌های مهم مردم روزگار قدیم تهران بوده است. در همین زمینه آب‌انبارها نقشی حیاتی در زندگی روستایی داشته‌اند.
نخستین شاخصه هر آب‌انباری دودکش‌های بلندی بود که برای خنک نگه‌داشتن آب ساخته می‌شد. سازندگان آب‌انبارها با دقت زیادی به مسائلی مانند میزان فشار آب بر کف و سطح آب‌انبار، مصالح داخل بنا، تهویه، تصفیه و جلوگیری از آلودگی آب توجه کامل داشتند.
آب‌انبارهای محله کن بدون تزیینات خاصی ساخته می‌شدند و عالی‌ترین شکل معماری در آنها شیوه آجرچینی بود. در کن بیش از ۱۴ آب‌انبار بود. حتی در بعضی محله‌ها سر هر کوچه‌ای آب‌انبار می‌ساختند. درویش در ادامه می‌گوید: «کن ۵ محله و در هر محله‌ای قبرستان و حسینیه جدا دارد. حسینیه‌ها قدمت بسیاری داشته و معماری آن، به‌خصوص حسینیه مور در محله دروازه، شاخص است. همچنین۱۰ قدم آن طرف‌تر هم قبرستان کابل حسین بود که اکنون دورتادور امامزاده قبرستان اهالی محله دروازه است. کابل حسین و بابل حسین از نواده‌های امام زین‌العابدین(ع) بودند که مهاجرت می‌کنند و در همان محله دروازه، در کوچه‌ای به نام گهواره‌سازان ساکن می‌شوند.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: تاریخ بناها هویت شهری منطقه ۵ حمام ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۰۱۱۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از کوچه‌باغ تا باغ‌کاجی | طرشت هنوز به باغ‌هایش معروف است
همشهری آنلاین – حسن حسن‌زاده: پیامدهای توسعه شهرنشینی از دهه ۵۰ به بعد گریبان طرشت زیبا را هم گرفت و طولی نکشید که باغ‌های انبوه این گستره نیز یک به یک جای خود را به خانه‌ها و خیابان‌ها دادند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
اگرچه طرشت با روزگار طلایی خود فاصله بسیار دارد، اما هنوز هم این محله با باغ‌هایش شناخته می‌شود و هنوز هم کوچه‌باغ‌هایی با دیوارهای کاهگلی دارد که موسفیدان محله را با خود به روزگار گذشته طرشت می‌برد. رضا طرشتی‌نژاد، یکی از اهالی قدیمی طرشت، در این‌باره می‌گوید: «اکنون از باغ‌های طرشت ۵۱ قطعه باقی مانده، اما روزگاری شمار باغ‌های طرشت چند ده برابر این تعداد بود که با ۵ قنات پرآب و همیشه جاری این آبادی معیشت ساکنان قدیمی طرشت را تامین می‌کرد. از این تعداد اما شمار زیادی از باغ‌های طرشت در اثر توسعه شهرنشینی، توسعه ساخت‌وسازها در اراضی بالادست و تغییر مسیر قنات‌ها سرنوشتی جز نابوی و تغییر کاربری نداشتند.»
با وجود این، هنوز در طرشت می‌شود از باغ‌های باقی‌مانده از دوران گذشته آبادی سراغ گرفت. اگرچه ضلع شمالی بلوار شهید رسول چوبتراش که روزگاری مملو از باغ‌های سرسبز بود اکنون در سیطره آپارتمان‌ها قرار دارد، اما در ضلع جنوب و شمال‌شرقی این بلوار باغ‌های قدیمی طرشت باقی مانده‌اند.
طرشتی‌نژاد می‌گوید: «نام این محدوده در گذشته «کوچه‌باغ» بود. محلی مملو از باغ‌های میوه؛ از باغ توت و انار تا انجیر و گاهی هم خرمالو که خانه‌های گلی و قدیمی طرشت در دل آنها قرار داشت. چند باغ قدیمی و معروف طرشت نیز در محدوده کوچه باغ قرار داشتند؛ از جمله باغ حاج عبدالله، قاسم سالار، حاج رحمت حسین‌مردی و...که اکنون برخی از آنها از میان رفته و تعداد اندکی که باقی مانده‌اند برای اهالی قدیمی طرشت یادآور خاطرات کوچه‌باغ‌اند.»
معیشت ساکنان قدیمی طرشت نیز با باغداری و فروش میوه‌های مرغوب آبادی در محدوده معروف به سه راه طرشت گره خورده بود. طرشت علاوه بر میوه‌های خرمالو، انجیر، شاتوت و گردو، توتستان‌های بزرگی داشت که از آن توتستان‌ها انگشت‌شمار باقی مانده است. طرشتی‌نژاد می‌گوید: «توت‌ها و میوه‌های مرغوب طرشت، علاوه بر تهران، به شمال کشور نیز فرستاده می‌شد و تهرانی‌ها نیز برای خرید میوه به طرشت مراجعه می‌کردند. اکنون نیز فروش توت در حاشیه خیابان تیموری یادگاری از همان دوران است که توتستان‌های وسیع آبادی معیشت بسیاری از باغداران و کارگران را تامین می‌کرد.»
طرشتی‌نژاد درباره دیگر باغ‌های معروف طرشت می‌گوید: «از دیگر باغ‌های معروف طرشت می‌شود به باغ وقفی که توت و گرد و انار داشت اشاره کرد و یا از باغ کاجی که اکنون نیز وجود دارد و کوچه‌ای به همین نام در طرشت داریم.»
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است